Σχετικά με τους πονοκεφάλους και τις ημικρανίες.

Ο πονοκέφαλος ή αλλιώς κεφαλαγία αποτελεί το πιο συχνό νευρολογικό σύμπτωμα που επηρεάζει τον άνθρωπο ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, φυλής, κοινωνικοοικονομικού επιπέδου ή εθνικότητας. Πρόκειται για μια συχνή, νοσηρή κατάσταση με τις γυναίκες να επηρεάζονται δυσανάλογα (3:1) σε σχέση με τους άνδρες, με σημαντικό ατομικό και κοινωνικό- οικονομικό κόστος.

Η συχνότερη μορφή πονοκεφάλου είναι η κεφαλαλγία τύπου τάσεως (ΚΤΤ). Πρόκειται για έναν διάχυτο, ήπιας έως μέτριας έντασης πονοκέφαλο που συνοδεύεται από ένα αίσθημα πίεσης στο μέτωπο, στις πλαϊνές πλευρές ή στο πίσω μέρος του κεφαλιού και τον αυχένα. Η διάρκεια του πονοκεφάλου μπορεί να ανέρχεται από 30 λεπτά μέχρι 7 ημέρες. Ο πόνος κατά κανόνα δεν είναι έντονος, είναι συνεχής και τείνει να επιδεινώνεται κατά την διάρκεια της ημέρας. Οι πάσχοντες σπάνια εμφανίζονται στο γιατρό για λήψη συμβουλών, αφού το θεωρούν αμελητέο. Όμως ο πονοκέφαλος μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά μας δραματικά, ακόμα και στην ψυχολογία μας, υποσυνείδητα!

Η ημικρανία από την άλλη πλευρά, διαφέρει από τον απλό πονοκέφαλο, τόσο ως προς τα χαρακτηριστικά του πόνου όσο και ως προς την ύπαρξη συνοδών συμπτωμάτων. Η ημικρανία διαχωρίζεται σε δύο κύριους τύπους με ή χωρίς αύρα και περιγράφεται ως η κατάσταση υποτροπιάζουσων κεφαλαλγιών, που συχνά σχετίζονται με φωνοφοβία, φωτοφοβία και ναυτία, ενώ επιδεινώνονται με την κίνηση. Ο πόνος ξεκινά από τη µια µεριά του κεφαλιού, επεκτείνεται σε όλο το κεφάλι και σφύζει όπως η καρδιά ή χτυπά σαν σφυριές. Οι ημικρανίες διαρκούν από 4 έως 72 ώρες.

Αίτια των Καφαλαλγιών 

Τα αίτια των πονοκεφάλων ή των ημικρανιών θεωρείται ότι αποτελούν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Πιο συγκεκριμένα στους παράγοντες που ενεργοποιούν τις ημικρανίες περιλαμβάνονται:

  • Η κληρονομικότητα
  • Το stress, η κατάθλιψη & οι κρίσεις πανικού
  • Οι ορμονικές αλλαγές, η έμμηνος ρύση, η εμμηνόπαυση, η θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα
  • Η κακή εφαρμογή γυαλιών και ανωμαλίες στην όραση
  • Ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως τα δυνατά φώτα ή τα φώτα που αναβοσβήνουν, ο θόρυβος, η τηλεόραση οι υπολογιστές, οι αλλαγές στον καιρό 

Τροφές που επιδεινώνουν τους πονοκεφάλους.

  • Αναψυκτικά διαίτης. Η ασπαρτάμη που περιέχουν τα αναψυκτικά διαίτης έχει ενοχοποιηθεί για συμπτώματα όπως η ζάλη, η απώλεια μνήμης και οι έντονοι πονοκέφαλοι.
  • Ώριμες μπανάνες και αβοκάντο. Μπορεί να έχουν πολλά οφέλη για την υγεία, αλλά οι ώριμες μπανάνες και τα αβοκάντο περιέχουν υψηλές ποσότητες τυραμίνης, η οποία μπορεί να προκαλέσει ημικρανίες. Η τυραμίνη είναι ένα αμινοξύ που οι περισσότεροι άνθρωποι αφομοιώνουν χωρίς πρόβλημα. Ο οργανισμός κάποιου όμως, που έχει έλλειψη του ενζύμου μονοαμινοξειδάση (ΜΑΟ) ή λαμβάνει αντικαταθλιπτικά, δεν μπορεί να τη διασπάσει.
  • Ψωμί. Η γλουτένη που υπάρχει στα σιτηρά, τα κράκερ και τα ζυμαρικά, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην πέψη και πονοκεφάλους σε όσους έχουν ευαισθησία η δυσανεξία στη συγκεκριμένη πρωτεΐνη.
  • Παγωτό. Τα άτομα που εκδηλώνουν συχνά ημικρανίες είναι πιο επιρρεπή στον «πονοκέφαλο του παγωτού», ο οποίος είναι αποτέλεσμα της κατάποσης ή εισπνοής κάποιου παγωμένου ερεθίσματος. Γίνεται αισθητός στο πρόσθιο τμήμα του κεφαλιού ή στα πλάγια του κεφαλιού, είναι όμως πιο πιθανό να εκδηλωθεί και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Εκδηλώνεται όταν το ψυχρό ερέθισμα αγγίζει τον ουρανίσκο ή το οπίσθιο τοίχωμα του φάρυγγα και κατ’ επέκταση αυξάνεται απότομα η ροή αίματος στην πρόσθια εγκεφαλική αρτηρία. Το κρύο αίμα προκαλεί ταχεία διαστολή και συστολή των αιμοφόρων αγγείων και αυξάνεται η πίεση που ασκείται στους ιστούς του εγκεφάλου. Η διαδικασία αυτή ενεργοποιεί τον πόνο.
  • Τσίχλα. Η τσίχλα ευθύνεται για συχνούς πονοκεφάλους και ημικρανίες στους εφήβους. Πείραμα σε 30 εφήβους μέσης ηλικίας 16 ετών, οι οποίοι έπασχαν από χρόνιους πονοκεφάλους και ημικρανίες, έδειξε ότι όταν σταμάτησαν να καταναλώνουν τσίχλα παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στη συχνότητα και την ένταση των πονοκεφάλων. Οι ερευνητές τονίζουν ότι η τσίχλα σχετίζεται με τον πονοκέφαλο και την ημικρανία, λόγω της πίεσης που ασκείται στις αρθρώσεις του κρανίου.
  • Αλλαντικά. Είναι πλούσια σε τυραμίνη και πρόσθετα τροφίμων, όπως τα νιτρικά και τα νιτρώδη άλατα που μπορούν να αυξήσουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο.
  • Τυρί. Τα τυριά αργής ωρίμανσης, όπως το ροκφόρ, το μπρι, το τσένταρ, η μοτσαρέλα, η παρμεζάνα κα. περιέχουν υψηλές ποσότητες τυραμίνης, η οποία πυροδοτεί τους πονοκεφάλους και τις ημικρανίες.
  • Αλάτι. Αμερικανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι μειώνοντας την κατανάλωση αλατιού από τα 9γρ ημερησίως στα 3γρ, μπορεί κάποιος να μειώσει τους πονοκέφαλους κατά 31%.
  • Παράλειψη γευμάτων. Όταν ο οργανισμός χάνει σημαντική ποσότητα υγρών και ηλεκτρολυτών που είναι απαραίτητα για την εκτέλεση των λειτουργιών, προκαλείται στένωση των αιμοφόρων αγγείων και πόνος στο κεφάλι.

Τρόποι αντιμετώπισης των Καφαλαλγιών

  • Η αντιμετώπιση και η θεραπεία της ημικρανίας και γενικότερα της κεφαλαλγίας διακρίνεται στη φαρμακευτική και στη μη φαρμακευτική αγωγή. Όσον αφορά στη μη φαρμακευτική αγωγή, υπάρχουν κάποιες πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν και να έχουν θετικά αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα:
  • Ξεκουραστείτε σε ένα ήρεμο δωμάτιο απαλλαγμένο από έντονο φως και θόρυβο
  • Μειώστε το στρες.
  • Κρατείστε ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων και εμφάνιση κρίσεων πονοκεφάλου ή ημερολόγιο κεφαλαλγίας. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσετε να προσδιορίσετε τι προκαλεί ή πυροδοτεί τον πονοκέφαλο.
  • Κρατείστε σταθερές ώρες ύπνου και φαγητού
  • Καταναλώστε συχνά και μικρά γεύματα (3 κύρια και 2-3 ενδιάμεσα)
  • Αποφύγετε την κατανάλωση έτοιμου φαγητού, κατεψυγμένων ή κονσερβοποιημένων τροφίμων, το κινέζικο φαγητό και την ασπαρτάμη.
  • Ελέγξτε τις ετικέτες τροφίμων για ορισμένα “E” (νιτρώδη και νιτρικά άλατα)
  • Καταναλώνετε υγρά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας
  • Περιορίστε το αλκοόλ, την καφεΐνη, το τσάι και τα αναψυκτικά
  • Αποφύγετε οποιαδήποτε εξαντλητική δίαιτα αδυνατίσματος
  • Λάβετε προληπτικά συμπληρωματικές δόσεις βιταμινών

Τροφές που καταπολεμούν τις κεφαλαλγίες.

  • Ορισμένες βιταμίνες και συμπληρώματα (μαγνήσιο, ριβοφλαβίνη, ω-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνη D, συνένζυμο Q10 καθώς και τα φυτικά σκευάσματα όπως το gingko biloba, ο πύρενθρος και πετασίτης, έχει τεκμηριωθεί ότι βοηθούν στην πρόληψη και καταπολέμηση των κεφαλαλγιών. Πιο συγκεκριμένα :
  • Μαγνήσιο
  • Το μαγνήσιο παίζει σημαντικό ρόλο εξουδετερώνοντας την ξαφνική συστολή των αιμοφόρων αγγείων, αναστέλλοντας την συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων και σταθεροποιώντας τις κυτταρικές μεμβράνες.
  • Τα αμύγδαλα είναι πλούσια σε μαγνήσιο και μπορούν να προστατεύσουν τον οργανισμό από τον πονοκέφαλο, χαλαρώνοντας τα αιμοφόρα αγγεία. Εξίσου καλές πηγές μαγνησίου είναι επίσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι, οι πατάτες, το καστανό ρύζι, το σουσάμι, τα δημητριακά ολικής άλεσης, ο λιναρόσπορος, το γάλα και το γιαούρτι.
  • Λιπαρά Οξέα
  • Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα τύπου EPA (εικοσαπεντανοϊκο οξύ) καθώς και το άλφα λιποϊκό οξύ φαίνεται να βοηθούν στην πρόληψη εμφάνισης ημικρανιών. Τα ω-3 λιπαρά οξέα έχει αναφερθεί ότι μειώνουν τα συμπτώματα της ημικρανίας, τροποποιώντας τις ορμόνες που ονομάζονται προσταγλανδίνες.
  • Τρόφιμα πλούσια σε EPA είναι ψάρια όπως ο σολομός, το σκουμπρί και η ρέγκα. Από την άλλη πλευρά, το α-λιποϊκό οξύ στη διατροφή υπάρχει σε μικρές ποσότητες στο κόκκινο κρέας, στο σπανάκι και στη μαγιά μπύρας. Η συνιστώμενη δόση για το α-λιποϊκό οξύ είναι 600 mg/ημέρα.
  • Πετασίτης
  • Ο Πετασίτης είναι ένα φυτό µε γνωστή αντιφλεγμονώδη δράση από την αρχαιότητα και φαίνεται να βοηθά στη μείωση της συχνότητα εμφάνισης ημικρανιών καθώς και της διάρκειάς τους. Μερικές ελεγχόμενες μελέτες έχουν δείξει ότι 50-75 mg butterbur μπορεί να μειώσουν σημαντικά τη συχνότητα των ημικρανιών σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες.
  • Gingko Biloba
  • Η λήψη του φυτικού εκχυλίσματος Gingko Biloba φαίνεται να μειώνει τόσο τη συχνότητα, όσο και τη διάρκεια μιας ημικρανίας σε άτομα που πάσχουν, μειώνοντας ταυτόχρονα σε πολλές περιπτώσεις και την ανάγκη για φάρμακα.

Τέλος, άλλα σκευάσματα που φαίνεται να είναι αποτελεσματικά για την πρόληψη της ημικρανίας είναι:

  • η μέντα
  • το ginger
  • το feverfew
  • το έλαιο λεβάντας
  • η βαλεριάνα.